Pogoda nie zawsze rozpieszcza. Jednak zawsze gdzieś warto się wybrać na choćby jednodniową wycieczkę. Dziś zapraszam do czeskiej jaskini na Pomezi.
Wyprawa w bajkowy podziemny świat.
Bardzo blisko Nysy, na trasie Paczków- Jawornik-Jessenik, znajduje się największa i zarazem najciekawsza jaskinia krasowa Czech przenosząca nas w niezwykły tajemniczy świat. Jaskinia na Pomezi, bo o niej mowa, jest nieco mniejsza od słynnej jaskini Niedźwiedziej koło Kletna. Jest za to bliżej i łatwiej dostępna, bo mniej oblegana przez turystów. Przy odrobinie szczęścia (lub większej grupie polskich turystów) przewodnik oprowadzający po jaskini będzie mówić do nas po polsku. Ponieważ nie zawsze jest czas a i też nie wiemy, o co zapytać, warto odrobinę wiedzieć co będziemy oglądać i w wyniku czego powstały tak niezwykłe twory.
Jaskinia na Pomezi jest jaskinią krasową, co oznacza, że powstała w wyniku krasowienia, czyli rozpuszczania skał przez wodę. Krasowieniu ulegają takie skały jak wapienie, gips, sól czy dolomit. Wapień składający się głównie z węglanu wapnia w normalnych warunkach nie ulega szybko rozpuszczeniu przez wodę.Kiedy jednak woda połączy się z dwutlenkiem węgla obecnym w atmosferze czy gnijacych na powierzchni szczątkach organicznych powstaje roztwór kwasu węglowego, który zwiększa niemal trzystukrotnie rozpuszczalność skał węglanowych tworząc podziemne pustki. Pustki te dodatkowo poszerzają się przez płynące podziemne potoki tworząc wielopiętrowe czasem jaskinie. Czasem zdarza się, że strop między nimi rozpada się i powstają niekiedy ogromne sale. Kształt jaskiń zależy też od niejednakowej podatności skał na rozpuszczanie i upływu czasu.W miarę bowiem upływu czasu w suchej części jaskiń następuje proces odwrotny. Z nasyconej węglanem wapnia wody zaczyna się wytrącać jego nadmiar w postaci krystalicznego kalcytu. Zjawisko to jest podobne do prostego doświadczenia szkolnego, kiedy to w szklance z rozpuszczoną w niedużej ilości wody solą kuchenną na zawieszonej nitce wytrącają się kryształy soli. W jaskini sączący się drobnymi mikro szczelinami roztwór krystalizuje najpierw w cieniutkie rurki zwane makaronami. Kiedy dojdzie do zatkania „rurki” następuje tworzenie się sopla nazywanego stalaktytem. Czasem spadające krople krystalizują się na ziemi i zaczyna narastać rosnący go góry sopel, czyli stalagmit. Zdarza się, że oba jak to w dużym uproszczeniu nazywam sople połączą się powstaje wtedy forma nazywana stalagnatem. Czasem też sączące się wzdłuż ukośnych ścian krople przybierają postać grzebieni, węży, suszonych ryb czy innych niezwykłych kształtów.
W jaskini krasowej zobaczymy także inne formy naciekowe. Do najbardziej widowiskowych należą kaskady czy przejrzyste draperie.Te ostatnie często powstają w wyniku sączenia się mleka wapiennego, czyli odmiany kalcytu w postaci gęstej mającej do 90% wody, ziemistej odmiany węglanu wapnia. Draperie przybierają czasem niesamowite kształty np. ogromnego ucha słonia (pokaże go na pewno przewodnik).Wśród tych niezwykłych podziemnych form zobaczymy też w małych zbiornikach wodnych tzw. perły jaskiniowe, które jak prawdziwe perły narastają np. wokół odrobiny piasku. Na brzegach większych jeziorek możemy spotkać tzw. szczotki kalcytowe. Spośród wielu zjawisk krasowych przedstawiłam tylko kilka najczęściej spotykanych.Tworzenie form naciekowych w zależności od warunków chemicznych i fizycznych wewnątrz jak i na zewnątrz jaskini, może trwać do kilku tysięcy lat. W Czechach średnio w ciągu roku narasta około 3 milimetrów. Jaskinie krasowe są tworem żywym, czego dowodem mogą być spadające czasem na zwiedzających krople. Choć już na początku przewodnik określi zasady zwiedzania, przypomnę, że nie wolno dotykać ani tym bardziej zabierać żadnej formy naciekowej. Ponieważ w jaskini panuje stała temperatura około 6 stopnie Celsjusza i 70% wilgotność , trzeba konieczne zabrać kurtkę lub bluzę. Zwiedzanie trwa około 50 minut. Bilety kosztują około 100 kc. dorośli , dzieci 50 kc. a seniorzy 70kc.(trzeba pokazać legitymację). Jaskinia na Pomezi znajduje się przy drodze nr.60, między Javornikiem a Jesenikiem. Przed wyjazdem zawsze warto sprawdzić aktualne ceny i godziny wejść.
dziękuję